Co mają wspólnego ze sobą Gorlice, Kryg i Kaim?

Treść

10 listopada 2023 roku, z okazji uczczenia 105. rocznicy odzyskania niepodległości przez Polskę, otwarta została Krygowska Izba Muzealna – w skrócie KAIM. Skąd ta nazwa i związki z „Miastem Światła”?

KAIM to nie tylko skrót, ale także swego rodzaju gra słowna – oddanie hołdu walczącym i poległym w Wielkiej Wojnie żołnierzom trzech armii: austro-węgierskiej, carskiej oraz pruskiej, i nawiązanie do wzgórza Kaim, dziś administracyjnie wchodzącego w skład Wieliczki. Wspomniane wzgórze stanowi miejsce – symbol (tak jak dla II wojny światowej Westerplatte), jeden z najdalej na zachód wysunięty punkt, który osiągnął carski „walec parowy”.

Krygowska Izba Muzealna składa się z dwóch sal. Jedna z nich poświęcona jest najtragiczniejszemu rozdziałowi w historii Gorlic, jakim była Bitwa pod Gorlicami z 2 maja 1915 roku, jej znaczeniu dla frontu wschodniego, całej Wielkiej Wojny, zwłaszcza dla słynnej „Festung Przemyśl”. Mamy tutaj do czynienia z eksponatami wszelkiego rodzaju: uzbrojenie i umundurowanie z tamtych czasów, pocztówki, literaturę, mapy, zdjęcia itp. Pokazana jest także kompletna sylwetka żołnierza umundurowanego w barwy CK 20 pp im. księcia pruskiego Henryka, który od 2009 roku jest odtwarzany przez GRH Gorlice 1915, do której należy Michał Rąpała – pomysłodawca oraz twórca Krygowskiej Izby Muzealnej.

Na wystawie można zobaczyć także pamiątki pokazujące działalność lokalnych stowarzyszeń m.in. Stowarzyszenia Miłośników Wsi Kryg „Krygowiacy” oraz wspomnianej wcześniej Grupy Rekonstrukcji Historycznej Gorlice 1915.

Przechodząc przez kolejne „etapy” wystawy zobaczyć można pocztówki z byłej Galicji Zachodniej, Przemyśla, Nowego Sącza, Tarnowa, Gorlic. Ukazana została także geneza powstania pięknych w swej architekturze cmentarzy wojennych, które stanowią nierozłączną część krajobrazu ziemi gorlickiej.

W drugiej sali spotykamy się z tematyką związaną z „drogami do niepodległości”, 20-leciem międzywojennym, II wojną światową, dziejami Ochotniczej Straży Pożarnej w Krygu. W zasobach Izby znajdują się również eksponaty związane z nierozłącznym dziedzictwie ziemi gorlickiej, w tym także wsi Kryg – przemysłem naftowym i wydobywczym. Obejrzeć tu można wiele pamiątek po słynnym Gliniku, będącym elementem najnowszej i niezapomnianej jeszcze historii „Miasta Światła”.

Zwiedzając wystawę etnograficzną, w której znajduje się sporo pamiątek i eksponatów pokazujących „ginące zawody” oraz narzędzia i przedmioty codziennego użytku, możemy na własne oczy przekonać się, jak wyglądało dawniej życie na wsi. Zwłaszcza starsze pokolenie, oglądając tą część izby muzealnej przeżywają swego rodzaju sentymentalną podróż do przeszłości i czasów dzieciństwa, gdyż kto nie pamięta: „Koziołka Matołka”, „Lokomotywy” oraz między innymi „Serii z Tygrysem”. Dodatkowo zgromadzono mnóstwo śpiewników, zeszytów, dokumentów czy książek najróżniejszego rodzaju.

Swego rodzaju mottem Krygowskiej Izby Muzealnej są słowa: „Oni walczyli, My nie musimy. I za to bądźmy Im wdzięczni”. Nie chodzi tutaj o walkę – dosłownie konflikt zbrojny, wojnę, lecz walkę o swoje lepsze jutro i pokazanie zwłaszcza dzieciom i młodzieży, że dawniej żyło się trudniej.

Krygowska Izba Muzealna mieści się w budynku Szkoły Podstawowej im. Ignacego Łukasiewicza w Krygu pod numerem 397. Wstęp jest darmowy, możliwe wolne datki „do puszki”. Zwiedzanie odbywa się po wcześniejszym umówieniu telefonicznym.

Gospodarz obiektu: Michał Rąpała, tel. 510 781 225.

Teks i zdjęcia: Michał Rąpała